آپارتمان،واحدهایی مستقل در ساختمانی چند طبقه،با کاربری مسکونی،اداری یا تجاری می باشد، این ساختار ممکن است به عنوان یک خانه تک خانواده، یک مجتمع با مالکیت مشترک یا یک ساختمان بلند استفاده شود.امروزه به دلیل افزایش جمعیت و شهرنشینی و ساخت آپارتمان های بسیاربلند با واحدهای زیاد، طراحی آپارتمان با توجه به محدودیت فضا به عنوان چالش محسوب می شود و راهکارهای هوشمندانه و خلاقانه برای دکوراسیون و طراحی، محدودیت ها را از میان برداشته و فضایی کاربردی ایجاد می نماید. آپارتمان ها عموما بسته به نوع منطقه، تراکم جمعیت و نیاز هر منطقه و مجوزهای مربوطه دارای تعداد طبقات، واحد، متراژ و حتی کاربری های مختلف هستند. به منظور طراحی آپارتمان باید به سبک و شیوه ساخت،نوع معماری،ویژگی های محیطی و اقلیمی، انتظارات کارفرما،هزینه و بودجه، محدودیتهای زمین و قوانین شهرداری وسایر موارد دقت شود.عملکرد فرهنگی ساختمان همچون مفاهیمی چون زیبایی شناسی، کیفیت معمارانه، طراحی شهری، برنامه ریزی و عوامل محیطی باید مورد توجه قرار گیرد.مطابق با نیازهای اجتماعی و فرهنگی انسان ها آپارتمان مسکونی طراحی شود.در طراحی باید نور و فضا مورد توجه باشد. فرم و شکل فضاها باعث سرزندگی و شادابی گردد و همچنین فضای داخل بناها به نحوی باشد که از آلودگی صوتی جلوگیری کند
نکات طراحی آپارتمان
طراحی واحدهای مسکونی آپارتمانی با هر نوع کاربری و در هر منطقه ای و استفاده از تمامی فضاها به نحو احسن، باید با در نظر گرفتن اصول و ضوابط سازمان نظام مهندسی انجام شود.طراحی آپارتمان باید به گونهای باشد که تمامی فضاهای داخلی مورد استفاده قرار بگیرند و ارتباط فضاهای داخلی به نحوی باشد که باعث راحتی افراد شود. یکی از مهمترین اصول طراحی آپارتمان، انتخاب متریال مناسب برحسب نوع کاربری، سبک ساخت، ویژگی های اقلیم و البته بودجه کارفرماست.طراحی آپارتمان در درجه اول باید براساس نیاز و خواسته های کارفرمایان باشد تا بتوان پلان کلی را به خواسته آنان نزدیک تر ساخت و بهتراست در طراحی آپارتمان های جدید از به روزترین متدها و شیوه ها استفاده کرد چرا که قوانین و استانداردها متناسب با شرایط امروزی تغییر کرده اند. همچنین در طراحی آپارتمان های جدید به امنیت و زیرسازی ها و نکات ایمنی هم توجه ویژه ای می شود. بدین منظور باید مواردی مثل راه های خروجی مخصوصا خروج اضطراری، سیستم های اطفا حریق و ضد سرقت، جان پناه های مناسب برای تراس و بالکن، ارتفاع استاندارد نرده برای پلکان و ... بررسی شوند. توجه به لکهگذاری پلان و استفاده از فضاهای خصوصی و عمومی در ساختمانهای جنوبی و شمالی از نکات مهم طراحی یک آپارتمان است. در آپارتمانهای شمالی پذیرایی، نشیمن خصوصی و حتی آشپزخانه به سمت حیاط طراحی میشود.در آپارتمان جنوبی نور از سمت جنوب به بنا تابیده میشود،به همین دلیل پذیرایی و آشپزخانه،مشرف به حیاط طراحی می شود تا از نور کافی بهره ببرند. همچنین توجه به این نکته ضروری است که نور طبیعی بیش از حد در خانه، باعث ایجاد مزاحمت و کاهش کیفیت فضاهای عمومی میشود.طراحی نورگیری ساختمان برای همه فضاهای عمومی یکسان نیست. برای پذیرایی بهتر است نورگیری طبیعی مناسبی انجام شود، اما این موضوع برای سایر فضاها صدق نمیکند. به همین دلیل نورگیری اتاق خواب باید کمتر از اتاق نشیمن یا پذیرایی باشد.
طراحی اتاقهای آپارتمان از دیگر نکات مهم در طراحی است.برای این کار توجه به مساحت واحد برای طراحی دو خوابه یا سه خوابه بودن آن اهمیت دارد. در طراحی داخلی آپارتمان کوچک که مساحت مفید هر واحد کمتر از 130 متر مربع است اصلا نباید 3 اتاق خواب طراحی شود. طراحی سه اتاق خواب برای واحدهای آپارتمانی ای مناسب است که مساحت مفید آنها بین 140 تا 180 متر مربع باشد. همچنین در واحدهایی که مساحت مفید کمتر از 150 متر مربع است نشیمن خصوصی نباید طراحی کرد.عدم توجه به این موارد باعث کاهش کیفیت سایر فضاهای ساختمان خواهد شد. نکته ای که برای اتاق های کلیه آپارتمان ها موقع طراحی باید دقت نمود، جهت گیری آنهاست. طبق اصول طراحی آپارتمان، توصیه می کنند اتاق خواب ها در جهت شرقی باشند تا نور شرق یا جنوب منزل را بگیرند. یکی از موارد مهمی که باعث ایجاد رفاه و آسایش بیشتر برای ساکنین آپارتمان میشود، توجه به طراحی صحیح و اصولی پارکینگ است. در طراحی پارکینگ باید دقت کرد که محل آن در طبقه زیر همکف یا همکف باشد. در طبقه زیر همکف باید فضایی هم برای رمپ طراحی شود. ابعاد پارکینگ هم با توجه به متراژ واحدهای آپارتمان مشخص می گردد. در طراحی آپارتمان هایی که متراژ هر واحد بیشتر از 150 متر است، باید بیشتر از یک پارکینگ در نظر گرفت.ساخت فضای پارکینگ باید به نوعی باشد که هنگام ورود و خروج، ماشینها دچار مشکل نشوند. به همین دلیل رعایت دقیق ابعاد و محاسبه ریاضی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین برای ایجاد جریان هوای مطلوب، باید تهویه هوای مناسبی در فضای پارکینگ ایجاد کنید. توجه به عنصر نور نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. چرا که اگر نور کافی در پارکینگ وجود نداشته باشد، ساکنین هنگام ورود و خروج ماشین با مشکلات زیادی مواجه میشوند. همچنین توجه به زیبایی دکوراسیون داخلی پارکینگ، باعث افزایش رضایت خاطر ساکنان خواهد شد.
طراحی نمای آپارتمان های مسکونی
از اصلی ترین بخش های طراحی،طراحی نما است.سبک،مصالح مناسب و باکیفیت، تناسبات و یکپارچگی نما از عوامل طراحی یک نمای مسکونی مناسب است.در طراحی نمای آپارتمان بهتر است از نما های یکدست که تداعی کننده ساختمان های سازمانی هستند جلوگیری کرد.ایجاد تنوع در ارتفاع،رنگ،جای گیری عناصر،پخی ها و فرورفتگی و بیرون زدگی ها برای ایجاد درجات مختلفي از پیچیدگی بصری با حفظ انسجام کلی ضروری است. پیدایش تمایزهای غیرمعمول و خلق ایده های فوق العاده تنها می تواند تمایلات و اهداف طراح را برآورده کند، اما ممکن است نیاز های معیشتی و روش زندگی ساکنان را تامین نکند.بنابراین باید از فرم ها، رنگ ها با مصالح آوانگارد غیربومی و نا معمول پرهیز کرد.طراحی مناسب نما علاوه بر رعایت نکات طراحی باید هماهنگ و متناسب با نماهای اطراف باشد که علاوه بر تاثیر بر ساکنین ساختمان، به فضا و سیمای شهری نیز تاثیر بگذارد و باعث افزایش کیفیت بصری محیط باشد..
